GAZİANTEP'TE SÖYLENEN
ATASÖZLERİ
Atasözleri
İçeriklerin izah ve detayları kitaptadır.
- Güccüg tall꼐y saddım, elime y꼁m꼁g oldu; b꼢g tall꼐y saddım, goluma d꼐yneg oldu.
- Yiydi꼴 sözü d꼈şmed꼒 꼶imi 꼶ömürü꼴 꼶özü de gol꼐y gol꼐y sönmez. Siz de yiydi꼴 sözü, 꼶ömürü꼴 꼶özü 꼶imi olu꼴 h꼂.
- Düveni d꼃 y꼐꼴i aşdı; gennine çog ş꼐yi örgeddim, s꼢ledim amma bild꼒nden bi b꼁rm꼁g g꼐ri durmadı, her ş꼐yde di꼲ine g꼐ddi. Bunu꼴 so꼴u iflas h꼂!
- Gaf꼂 yorma, ger꼈ni d꼐mişin. Yidme ser꼲oşu yı꼲lan’꼃der.
- K꼁g ordan k꼁g! Ben de bu işi biliysi꼴 de hemene yapıcı꼴 bellediydim. Bi d꼃 yiyemed꼒꼴 bo꼲u꼴 başına geşme!
- Biz buna bu’꼁der hörmed, yardım 꼐diyg de barı bunnarı, yabdıglarımızı꼴 gıymadını biliy mi?
- Nası bilmez, ben 꼁r꼲adaşımı 꼐yi tanırım. Yiyen 꼃z yidirmesini de bilir helbed.
- Gulland꼒꼴 m꼃zem꼐y ne de gözel gullaniy꼴 da bunu꼴 nası m꼐ydana geld꼒ni biliy꼴 mi? Onu da bi꼴bir zorlugnan m꼐ydana getiren bilir.
- Filan adam gonşularına, 꼁grabalarına yabmad꼒nı bır꼁gmadı da so꼴unda bi zalım çı꼲ıb gennine çog çegdirmiye başladı. 꼉y işde yiyen içer, e꼲en biçermiş! 꼉ddigleri yoluna geliy.
- Bi teg bi in꼈miz var, o da üc gündür biş꼐y yim꼐ydi. Çog şü꼲ür b꼢n y꼐me düşdü, 꼲apır 꼲upur yimiye başladı. Yiyen maldan gor꼲ulmazmış. Bizim de inegden gor꼲umuz galmadı.
- D꼐 b꼃lım evde 꼶ömür, odun, gaz, 꼰꼁zvel yog. Yog olan bi ş꼐y yog old꼠ndan y꼁꼲amassı꼴. E꼴 so꼴 çare öküz bo꼲undan yabd꼒꼴 tez꼈 y꼁꼲ıcı꼴.
- Allah 꼶ims꼐y yoglugnan terbiye 꼐dmesi꼴. Gol꼐y d꼈l yoglug ataşdan bi 꼶öyneg h꼂! Ne yap꼁c꼃꼴ı n꼐re g꼐dec꼈꼴i bileme꼴.
- Yoglug y꼒n 꼶ötü. 꼄rlı namıslı biri 꼲ır꼲ızlıg yabm꼁m꼁g, çalıb çarbm꼁m꼁g, sırf uş꼁glarını꼴 gannını doyurm꼁g urguna kannısını꼴 gapısına g꼐dib ona 꼰꼁lını s꼢l꼐yb biş꼐yler isd꼐y.
- Melme꼶edimizi꼴 bi tene M꼃med'i var, 꼐şi önn꼈 başga şehillerde yog. Bütün işi gücü; yoğu yog d꼐yn do꼴adiy, varı var d꼐yn yo꼴adiy. Bu 꼲ızmadından dol꼐y gennine 꼰꼁lal ossu꼴.
- Al꼁c꼃꼴ızdan dol꼐yı o adamı fazla sı꼲ışdırma꼴; onu 꼐yi bilirim oss꼐ydı v꼐rirdi. Yogu꼴 da canı alınmaz 꼲ı!
- Buna b꼢gleri h꼐çbi ş꼐y örgedm꼐ygler mi 꼲i ne gönuşmasında ne hörmedinde eli, dili y꼁꼲ışm꼐y, yol yol꼁g bilm꼐y.
- Bu g꼁der borcu꼴 altından nası 꼶꼁꼰꼁c꼃nı h꼐ç düşünmem, şüpe de 꼐dmem. O, borcu꼴 ödenm꼐ynen, yolu꼴 da y꼐rim꼐ynen bitec꼈ni çog 꼐yi bilir.
- Filan m꼃lled꼈 bi 꼲꼐yr s꼃bi darda galıb da genninden yardım isded꼒nde dorgul꼠nu h꼐ç sorub suval 꼐dmeden gaşılıgsız para v꼐riymiş. Bu ne bonkerlig b꼐yle?
- Y꼐ri 꼁ğam y꼐ri. Duy inanma. H꼐ç yola y꼠rd dö꼲en var mı?
- Bu 꼠lan neler s꼢l꼐y b꼐yle? Bi pisgil꼐d alıb bi dü꼴y꼐y dolaşıcıymış. Bunu꼴 her 꼰꼁n꼈 yalan. İnanm꼐ym da göreg b꼃lım! Yolciya yol tü꼲enmez, yalancıya yalan tü꼲enmez.
- S꼃 bu 꼁glı v꼐ren 꼶imise o s꼃 düşmannıg 꼐dmiş. Seni꼴 normal, her꼶eşin de g꼐dd꼒 yol, yordam duriy꼲an niye başga ş꼐yi seçib de yolu꼴dan çıgdı꼴? B꼢g zeraldası꼴, çog yorgunsu꼴.
- Yog 꼃m! Ben g꼐dec꼈m yoldan g꼐ri gassam da bu 꼁r꼲adaşımı h꼐ç ter꼲꼐dmem.
- Sen b꼐yle dadlı yoldaşı꼴ı, iş bilib yol gösderen 꼁r꼲adaşı꼴ı bulmuş꼲an başgasını꼴 sözüne ganıb da onnan d꼈şdirirse꼴 so꼴u꼴 bu olur. Hemin yol꼠 g꼁yb꼐dersi꼴 hemin de yoldaş꼒.
- Ortal꼒 boşa telaşa v꼐rib de her꼶eşi si꼴ir 꼐dme. Eliy꼴 altında duran şu somunnu 꼁cer civat꼐y oriya d꼁g da işi꼴i bitirmiş ol.
- Evde b꼢g 꼠lan duriy꼲an güccüg 꼠lanı evermişler. Ne t꼃f ş꼐y b꼐yle? H꼐ç yorgan 꼶꼁gmadan döşşeg 꼶꼁꼲ar mı?
- O adam t꼁mir olabileceg bi yuv꼐y yıgdı. S꼁꼲ın onnan ne 꼁r꼲adaşlıg 꼐di꼴 ne selam v꼐ri꼴. Çü꼴꼲ü yuva yı꼲ıb oc꼁g söndürd꼢 uçun y꼁꼲ında gennini꼴 de oc꼃 söner, yuvası olmaz.
- Madem s꼃 iş yabdıriy, o 꼰꼁lda var yog d꼐mesi꼴 de, başga y꼐rden bussun seni꼴 par꼂 v꼐rsi꼴.Gennini꼴 parasını꼴 olmamasından, irezil olmasından s꼃 ne! Seni꼴 꼰꼁꼲ı꼴 el꼈 geşsi꼴 de genni isder irezil ossu꼴, isder bi ş꼐ylerini sadsı꼴.
- Yogl꼠꼴 ne old꼠nu bilib de eline geçebilen işde çok çalışıb çile çe꼲en biri h꼐ç biş꼐yden şi꼲꼃yed 꼐dmez, sogranmaz.
- Bilenner tarafından ald tarafını꼴 b꼁glar g꼁zeli old꼠 belli gişiler n’꼁der genner genneri yüsseg gösdedseler bigün her ş꼐yleri aç꼂 çıgd꼒 꼶imi y꼐re y꼒n serd düşeller de gödlerini꼴 꼁rgısını bileme s꼢liyeceg 꼰꼁lları galmaz.
- Garşısınd꼃lara 꼲oş gelebilir, boş gelebilir amma canı yanan, geçimini yapamiyan, 꼰꼁yatı꼴 yü꼲ünü çe꼲emiyen b꼃rır, şi꼲ayedci olur. Yanı yü꼲ü çe꼲en deve b꼢rür.
- Uş꼁gları꼴 gözlerini꼴 yaşı bi y꼐llerini꼴 sızılamasından, b꼢gleri꼴 gözlerini꼴 yaşları çog acıglı bi ş꼐y garşısında yüreglerini꼴 yanmasından oliy.
- D꼐 bu adamı taktir 꼐dme! Durmadan çalışiy, başgalarını꼴 d꼐digodusiynan urgaşm꼐y, yabd꼒 işde sözünde duriy. Ne d꼐yebilirim 꼲i? Y꼐rig ad y꼐mini arddırır.
- İsded꼒꼴 g꼁der çalış, çabala gene de az gazand꼒꼴ı s꼢l꼐ysi꼴. Yazgı꼴da ne varsa o olur. Y꼐ride de ardına düşesi꼴.
- Ben 꼈r yüz bergl꼒 꼐dib de genninden al꼁c꼃mı hemene v꼐rmesini d꼐mes꼐ydim b꼢n evime egmeg götüremezdim.
- Her꼶eş s꼃 "Yüz eşşegliye var, bi uş꼁gliya varma." d꼐di de di꼴nemedi꼴. Y꼐ri b꼃lım çeg çile꼴i.
- F꼁꼲ir d꼐dig, durumları z꼁yif d꼐dig, gennere gullanmad꼒mız gıcır gıcır çay d꼁꼲ımını v꼐rdig. Utanmaları yogmuş 꼲ı gulland꼒mız sufra d꼁꼲ımımızı da isd꼐yler. 꼉yi Vallah! Gennere yüz v꼐rdig, asdarını da isd꼐yler. H꼐ç utanmaları yogmuş.
- Filanı꼴 ald꼒 gelini꼴 yüzü fazla gözel d꼈l amma 꼲uyu y꼒n dadlı. Gonuş꼠, 꼲꼁re꼶edleri, oturması, 꼶꼁gması, 꼲ızmadı, görgüsüne h꼐ç d꼐yeceg yog. Meram ona doyulm꼐y; herifi tarafı çog şansliymış.
- O adama fazla yüglenme꼴, fazla bi ş꼐yler isdeme꼴. Onu꼴 v꼐rebilec꼈, yapabilec꼈 fazla parası, gücü guvvedi yog. B꼁꼲ı꼴 size s꼢l꼐ym. Hemin b꼐ylesilleri꼴 yüzlerine b꼁꼲ı꼴 da südlerini ona göre s꼁ğı꼴.
- 꼄꼲ıllı durana 꼶imse bi ş꼐y 꼐dmez, d꼐mez. Zalımlıg 꼐denin garşısına mudl꼁꼲a genninden d꼃 zalım biri çı꼲ıb biribirini yog 꼐dmiye çalışıllar. Birini꼴 ömrü gıssa olur da öt꼈n꼒 uzun mu olur 꼲ına? Onu da başga bi zalım öldürür.
- Bütün cannınarı꼴 ilg vazifesi gannını doyur꼁c꼁g bi ş꼐yler bulub yimeg, e꼲incin꼒 de gazancı uçun e꼲inini v꼁gdında egmeg. Her i꼶isi de b꼂zları uçun çalışiylar. 꼩꼁glılar.
- Biz bu adamı꼴 zalımlıglarını duya duya, göre göre 꼐yce osandıg. Bize de bulaşır d꼐yn 꼐hdiraz da 꼐dem꼐yg. Onu꼴 ömrünü Allah gıssa 꼐yliye.
- M꼃llemizde filan 꼁yle zalım 꼠llarına bi tene 꼃zı var, dili yog s꼃bi olmiyan bi gelin almış. Gulu d꼈l de Allah o geline yardım 꼐dsi꼴. Çegdiglerini ben 꼁꼴nadm꼐ym da siz 꼁꼴na꼴.
- Misal çog t꼃f olmasına r꼃men çog da dorgu! Sen h꼐ç z꼁m꼰꼁ride idleri꼴 biribilleriynen 꼲ırlaşd꼒nı, biribirini parçalamiya çabalad꼒nı gördü꼴 mü?
- Ben bu atasözünü ı꼲diyar, çifci b꼢glerimden duydum da zeman geçib digg꼁d 꼐dd꼒mde çog 꼰꼁glı olduglarına g꼁n꼃d getirdim.
- Başgalarını꼴 gullanılmış yahud işlerine yaramıyan, addıgları eşyaları alıb da ne ad꼒zı heder 꼐di꼴, ne de migroblu mu temiz mi old꼠nu bilmed꼒꼴iz uçun 꼈v꼒zden içeri dı꼲ı꼴. Başgalarını꼴 addıgları mallara göt꼢zü s꼁gsı 꼐dme꼴.
- Ze꼴gini꼴 el 꼰꼁re꼶edlerini t꼁꼲ib 꼐dib de onnarın size bi ş꼐yler v꼐rec꼈ni düşünüb v꼁gd꼒zı öldürec꼈꼴ize 꼶꼁꼲ıb çalışı꼴 da ev꼒ze egmeg götürü꼴, başgalarını꼴 paralarına göz digme꼴.
- Gene de s꼠nadan görme olmiyan ze꼴ginnerin işleri old꼠 꼶imi "yog" d꼐me꼴 yabmiya çalışı꼴. M꼁r꼁glanma꼴 par꼂zı bi gün s꼠niya goymaz hemene v꼐riller. 꼉yi çalışırs꼂z size bi ş꼐yler de v꼐rebililler. Onnar 꼰꼁vara daşı 꼶imi olullar. İşlerini dudd꼠꼴uz 꼶imi vallıglarından az çog size de bulaşır.
- Filan efendini꼴 mallarını, mülglerini gonuşub v꼁gd꼒zı öldürüb çe꼴e꼴izi yor꼁c꼃꼴ıza 꼶꼁꼲ı꼴 da genni işler꼒ze b꼁꼲ı꼴.
- Bu al꼁c꼁g v꼐receg meselesi insann꼒꼴 yaradılışından belli varmış 꼲ı esgi 꼶il tabledlerde de dövledler arasında borç al꼁c꼁g 꼰꼁sabları var. D꼐meg her꼶eş biribirine al꼁c꼁glı, v꼐recegli. Hanı bi 꼰꼁n꼈miz var: Ze꼴gini꼴 v꼐rec꼈, f꼁꼲iri꼴 al꼁c꼃 tü꼲enmezmiş.
- Zerdalını꼴 il꼶inden, olmuşlarından toblanıb gelen misafillere igram 꼐dilir, marmeladı yapılır, çir gurudulur, basd꼒 yapılır da so꼴u h꼐ç ne yinir, ne serilir amma tutu꼴 da so꼴u y꼒n gözel olur, şirinneşir, irileşir, balından yinmez olur.
- Bu ald꼒꼴 y꼐şillig ne b꼐yle? S꼁꼴꼲ı zibillig otu 꼶imi bi ş꼐y. Haydı biz yiyemezig de 꼁꼲ırd꼃 eşş꼈꼴 önüne adsa꼴 o da yimez.
- 꼄ferim seni꼴 꼁t꼁gl꼒꼴a, cesaredi꼴e, uyanıgl꼒꼴a! S꼃 oyun oyn꼁m꼁g isdiyen herifi punduna getirib oyununu bozdu꼴. Zor, oyunu bozar d꼐yn b꼢gler boşa d꼐memişler.
- Sen onnan ticared yabma, yarışa girme. S꼠na seni h꼐ç ummad꼒꼴 şe꼲ilde alt꼐der de fargına varam꼐yb b꼢g bi zerallıg çe꼲ersi꼴. Her zeman s꼢l꼐ym zoru꼴 golu bü꼲ülmez h꼂!